İçerisinde 7 peygamber mezarı, 541 sahabe, 2 peygamber makamı (Hz. Yunus ve Hz.Zülkifl) ile Ashab-ı Kehf mağarasını barındıran Diyarbakır, ülkemiz ve tüm dünya müslümanlarının hac ve umreden sonra ziyaret edeceği en önemli mekanlardan birisi olarak göze çarpıyor.
YAHUDİLERİN ARZ-I MEV'UD'U
Yahudi kaynaklarına göre Aden Cenneti’nin merkezi Diyarbakır'dır. Yahudilerin ebediyyen yaşayacaklarına inandıkları Arz-ı Mev’ud diye bilinen Dicle ve Fırat’ın ortası yine Diyarbakır’dır. Tevrat’ta ismi Karne Şehri olarak geçen Diyarbakır, biz Müslümanlar içinde çok önemli bir şehirdir. Diyarbakır'da 7 peygamber mezarı, 541 sahabe, Muhyittin-i Arabinin arkadaşı Halvet baba, Ulu camii (Harem-i şerif), Ashab-ı Kehf mağarası, 2 peygamber makamı (Hz. Yunus ve Hz.Zülkifl) bulunmaktadır.
EN ÖNEMLİ MEKANLARDAN BİRİ
Diyarbakır Türkiyede inanç turizminin emsalsiz birinci merkezidir. Ortadoğu açısından da en önemli merkezlerdendir. Ülkemiz ve tüm dünya Müslümanlarının hac ve umreden sonra ziyaret edeceği en önemli mekanlardan birisi Diyarbakırdır. Peygamberimiz (SAV)'i görmekle şereflenen 27 sahabe Diyarbakır'da yatmaktadır. Bu rakam Mekke ve Medine'den sonra üçüncü sayıda sahabenin yattığı yer özelliğidir.
ŞÜHEDADAN YÜRÜYECEK YER YOK
Mevlana Halid-i Bağdadi eserinde ise ayakların basamayacağı kadar şehit sahabeden yani yüzlerce şehid sahabeden bahseder. Mevlana Halid 'şühedadan ayak basacak yer bulamadım' demektedir. 27 sahabenin ismi ise salnameden alınmıştır.
ASGARİ RAKAM 541
İyaz bin Ganem komutasındaki ordu 27 Mayıs 638'de şehri fethetmiştir. İlk etapta 40 şehit verilmiştir. 27'si Hz. Süleyman isimli bölgededir. 13 şehit şehrin farklı yerlerinde şehit olmuştur.(Örneğin Mirisyap hazretleri, Sahat bin Vakkas gibi) İyaz bin Ganem Sultan Sasa'ya 500 sahabe yardımcı vererek başka yerlere gazaya devam etmiştir. Yani Diyarbakır'da ayrıca 500 sahabe daha bulunmaktadır. (Bu durumda Diyarbakır'da 541 sahabe yatıyor demektir) Ancak bu rakam asgari bir rakamdır.
ÇOK SAYIDA ŞEHİT VAR
Mevlana Halid Bağdadi'nin Farsça yazılı divanında geçen yukarıdaki ifadeyi gözönüne alırsak Hz.Süleyman mevkiinde 27 sahabe değil ayakların basamayacağı kadar şehid cümlesine uygun olarak yüzlerce sahabe anlamı çıkar. Buna Sultan Sasa ve 500 sahabeyi de katarsak yaklaşık 700-1000 arası bir şehit sahabe anlamı ortaya çıkar.
SADECE 1 CAMİDE 27 SAHABE
Hz.Süleyman camisinde yatan sahabe isimleri: Hz.Süleyman, Hz.Rıdvan, Hz Mesut, Hz.Beşir, Hz.Hamza, Hz.Amr, Hz.Sabe, Hz.Sabit, Hz.Zeyd 2, Hz.Halid 2, Hz.Numan, Hz.Muhammed 2, Hz.Abdullah 3, Hz.Hasan 2, Hz.Ka'b-Zişan, Hz.Fudayl, Hz.Malik, Hz.Fahr, Hz.Ebul Hamd, Hz.Ebu Nasr, Hz.Muğire (Radiyallahu An)
Ayrıca Diyarbakırda yatan sahabe isimleri olarak Diyarbakır salnamelerinde Sultan Sasa, Malik Eşter, Sarı Saltah, Sultan Şucauddin, Arakein-i Mazenderi hazretleri de vardır.
HZ. YUNUS (AS) 7 YIL KALDI
Yunus Peygamber Diyarbakır kalesinde yedi yıl oturmuştur. (Çukurova ÜnTürkoloji araştırmaları merkezi Mehmet Yardımcı). Fiskaya, Hz. Yunus'un 7 sene kaldığı bir mekandır. Hz. Yunus önce Musullulara tebliğde bulunmuş cevap alamamış, Diyarbakır'a gelmiştir. Hüsnü kabul nedeniyle de Diyarbakır'a duası vardı r(Yakut-u Hamevi:Mücem ül Buldan ve Abdülgani Fahri Bulduk: Ceziretül arabın muhtasar tarihi)
EĞİL PEYGAMBERLER MEKANI
EĞİL ilçesi tarih içinde de önemli bir yer işgal etmiş olup, Hz Elyesa, Hz Zülkifl peygamber ve Hz Harun-u asefi (AS) mezarları bulunmaktadır. 3 din için de bu peygamberler son derece değerlidir. Kur'an-ı Kerimde Enbiya-85'de Hz. Elyesa, Enbiya 85-86 ve Sad-48'de Zülkifl (AS), Neml-18'de Harun Asefi veya Cebrail'den bahsedilmektedir . Eğil'de türbelerin olduğu yerde iki peygamber yatmaktadır. Eğil'de türbelerin olduğu yerde ikisi peygamber biri peygamber katibi olmak üzere ziyaret edilen üç mekan bulunmaktadır. Ayrıca ilçe girişine Nebi Helak yatmaktadır. Hz. Elyesa ve Hz. Zülküfl peygamber, Harun Asefi ve yanında yatan kardeşi Ömer ibni Birican bulunmaktadır. Eğilde ayrıca nehir kenarında Elyesa peygamberin yeğeni Hürmüz, Eğile giderken dere kenarında Nebi Melak (Melik veya Helak), Eğilin tepesinde Kunak mevkiinde Nebi Hz. Zünün vardır. Enbiya süresi 87 ayette Yunus peygamberin diğer adının Zünun (balık sahibi) olduğu ifade edilmektedir. Bu türbeler Ahsen Vakfı tarafından onarılmaktadır